نقش راههای تجاری در دوره اتابکان لر بزرگ

اتابکان لر بزرگ که در اصل از کردهای جبل السماق سوریه بوده و از آن جا به ایران آمده بودند در قرن چهارم وارد این منطقه گشته ، به لر بزرگ و لر کوچک تقسیم شدند و در قرن ششم هر کدام حکومت هایی تشکیل داده و به اتابکان لر بزرگ به مرکزیت ایذج که دارای اهمیت بیشتری بود و اتابکان لرکوچک به مرکزیت خرم آباد معروف شدند . اتابکان لر بزرگ در ابتدای آمدن به این منطقه در خدمت خلفای عباسی قرار داشتند . سپس به فرماندهی سپاه سلغریان فارس در آمده وبه دستور آنها به کهکیلویه و لرستان حمله کرده و توانستند آنجا را فتح نمایند. سرانجام در این منطقه به استقلال دست یافتند وطی چهار قرن به عنوان یک حکومت مستقل و نیمه مستقل بر قسمتی از سرزمین ایران که در منطقه کوهستانی زاگرس قرار داشت حکومت کردند. کوهستانی بودن قلمرو اتابکان لر بزرگ باعث تداوم حکومت آنها گردید. علاوه بر این توانستند با گسترش قلمرو خود بر لرستان ، قسمتهایی از خوزستان ، اصفهان و فارس نیز حکمرانی نمایند. هدف از انجام این پایان نامه شناسایی راه های تجاری قلمرو اتابکان لر بزرگ جهت انجام امور تجاری و ارزیابی چگونگی روابط آنها با سایر حاکمان همجوار و هم چنین شناسایی کاروانسرا ها و دیگر تأسیسات بازمانده از آن ها می باشد. راه های تجاری این مناطق که از خوزستان به دیگر نقاط، هم چون اصفهان ،فارس وغیره متصل می شد باید از قلمرو اتابکان لر بزرگ عبور می کرد . این امر باعث گردید اتابکان برای ایمنی و آسایش تجار و کاروانها اقدام به ساخت کاروانسراها و تعمیر و ساخت راه ها جهت سهولت در نقل و انتقال کالاها، و ساخت دژهایی جهت ایمنی و حفاظت از آنها نمایند که این امر موجب شکوفایی این منطقه گردید و نقش اساسی در حکومت اتابکان ایفا نمود. هم چنین رابطه ای حسنه بین اتابکان لر بزرگ با خلفای عباسی، خوارزمشاهیان، ایلخانان و حکومت های محلی هم چون اتابکان لرستان و اتابکان فارس بر قرار بود که موجب تداوم حکومت آنها گردید. درنهایت با ظهور تیموریان وحمله به ایران در سال 827ه .ق در دوره شاهرخ تیموری به عمر آخرین حاکم اتابکان لر بزرگ پایان داده شدو این حکومت محلی بعد از چهار قرن منقرض گشت.